ژئوگرید (Geogrid) چیست؟
ژئوگرید ها گروهی از خانواده ژئوسنتتیک ها می باشند که از جنس پلی استر و پلی اتیلن و یا ترکیبی از این مواد و یا سایر مواد مشابه بوده و در ضخامت، سایز و ابعاد مختلف به صورت ورقهای مشبک تولید می شوند. ژئوگریدها به عنوان تقویت کننده های مناسب مورد استفاده قرار می گیرند زیرا آنها دارای مقاومت کششی بالا و قفل شدگی قابل توجهی با خاک ها هستند. ژئوگریدها معمولاً در مناطقی که خاک ها اشباع و یا نم دار هستند در بالا و پایین لایه ژئوتکستایل قرار می گیرند.
انواع ژئوگرید :
ژئوگریدهای پلی اتیلنی جهت محافظت از لوله : این ژئوگریدها بر روی لولههای انتقال نفت و گاز قرار میگیرند و اجازه نمیدهند لولهها در اثر کشش یا برخورد با سنگهای لبه تیز آسیب ببینند.
ژئوگرید آسفالتی از جنس فایبرگلاس : شرکت عایق کار تولید کننده ژئوگرید، با کاربرد تقویت روکش آسفالت به طوری که یک لایه ژئوتکستایل روی آن لمینیت شدهاست و با قیر داغ به زمین میچسبد و آسفالت روی ژئوگرید ریخته میشود.
ژئوگرید پلی استری : این ژئوگریدها از پلی استر تشکیل شدهاند به علت قابلیت مقاومت کشسانی بالای پلی استر و انعطافپذیری بالای آن معمولاً برای تقویت بستر راه و راهآهن به کار میروند و کاربرد بارز آنها ساخت دیوار حائل میباشد و اکثر ژئوگریدهای آسفالتی از ماده پلی استر ساخته شدهاند ولی شکل ظاهری آنها با ژئوگرید پلی استری متفاوت است.
ژئوگرید پلی اتیلنی : نوعی از ژئوگرید است که مقاومت کششی بالایی دارد ولی انعطاف ژئوگرید پلی استری را دارا نمیباشد و سفت است به همین خاطر برای ساخت گابیون مورد استفاده قرار میگیرد.
ژئوگرید تک سویه (تک محوره): در جهت اصلی از مقاومت بالاتر و در جهت عمود از مقاومت پایین تری برخوردار هستند. این نوع ژئوگریدها بیشتر موارد در جهت مسلح کردن دیوارهای حائل، کوله پل ها و رمپ ها به کار میروند.
ژئوگرید دو سویه (دو محوره): ژئوگریدی که در اثر کشش در هر دو جهت طولی و عرضی تولید می شود. ژئوگرید دو سویه دارای مقاومت کششی یکسان در هر دو جهت طولی و عرضی میباشد.
مزایای بکارگیری ژئوگریدها در پروژه های عمرانی تقریباً مشابه با مزایای بکارگیری ژئوتکستایل ها ولی با مقاومت های بسیار بالاتر می باشند. نمونه ای از کاربری های آن ساخت دیوارهای حائل با ارتفاع بالا، تحکیم لایه های آسفالتی، اجرای دیوارهای فضای سبز قائم و تحکیم بسترهای راه و راه آهن و … می باشد.
کاربردهای ژئوگرید:
كاربرد ژئوگرید در پروژههای مختلف
محافظ لوله (راک شیلد) بهترین محافظ برای لولههای فولادی انتقال نفت، آب و گاز در قسمتهایی از لوله كه از نقاط صخرهای و سنگلاخی عبور مینماید، است. در این نقاط نوار خارجی لوله باید با یك لایه از محافظ لوله (راكشیلد) پوشش داده شود. در بخشهائی از مسیر خط لوله كه زمین صخرهای انفجاری بوده و یا لولهها با لایه بتنی وجود دارد، بایستی از ورقهای مشبک پلی اتیلنی (راک شیلد) جهت حفاظت مكانیكی پوشش اصلی لوله استفاده شود.
راكشیلد ضمن جلوگیری از عبور سنگها با عبور دادن خاکهای نرم در اطراف لوله مانع از صدمه دیدن محافظ خارجی لوله شده و بدین ترتیب به حفاظت كاتدیک لوله كمک میكند.
مزایای استفاده از راک شیلد (محافظ لوله)
سرعت كار بالا و بتن ریزی یكنواخت
هزینه كمتر، در مقایسه با حمل و نقل خاک سرند شده و ماسه
استفاده از خاکهای محلی در دور لوله
تسهیل در محافظت كاتدیک لوله
زیر سازی لوله
مزایای استفاده از ژئوگرید برای زیر سازی لوله :
- ایجاد بستری مقاوم و بدون نشست در زیر لوله
- كنترل و تخلیه آبهای سطحی
- استفاده از خاک های محلی
كاربرد ژئوگرید در جلوگیری از فرسایش شیبها
فرسایش شیروانیهای خاكی توسط باد و باران به عدم پایداری و نهایتاً گسیختگی شیروانیهای خاكی منتهی میشود و نگهداری از این شیروانیها بدون استفاده از ژئوگریدها بسیار پر هزینه خواهد بود. با كارگذاری یک لایه شبكه پلیمری كه رشد پوشش گیاهی را تسهیل و تسریع مینماید از فرسایش خاک با استفاده از شرایط طبیعی موجود جلوگیری میشود.
سه عمل اصلی شبكههای پلیمری
- با ایجاد حفاظ لازم برای چمنهای تازه كاشته شده، محیط مناسبی برای رشد بهتر ریشه گیاه در شیروانی خاكی مهیا میشود.
- باعث گیرایی و چسبندگی پوشش گیاهی در مقابل بارانهای سیل آسا میشود.
- باعث كاهش تأثیر بارش بر سطح خاک و هدایت آبهای سطحی در امتداد شبكه میشود.
كاربرد ژئوگریدها در جلوگیری از ریزش كوه، صخرههای سنگی و شیروانیهای خاكی
فرسایش صخرههای سنگی، پتانسیل و موقعیت مناسبی را برای فرو ریختن قطعات سنگی كه بوسیله هوازدگی سست و آماده ریزش هستند بوجود میآورد. به كمك استقرار شبكههای پلیمری كه در روی سطوح لغزنده و صخرههای سنگی تثبیت میشوند میتوان از بروز فاجعه یا آسیب دیدگی سازهها (جاده، پل، ساختمان و …) جلوگیری نمود. این راهبرد به خصوص در نقاط كوهستانی و سرد سیر كشور كه قطعات بزرگ سنگی بعلت یخ زدن و تغییرات شدید حرارت خرد شده یا به علت بارندگی زیر آنها شسته شده و ناپایدار میشوند بسیار مؤثر خواهد بود.
كاربرد ژئوگریدها در احداث راههای دسترسی به مناطق باتلاقی
ژئوگرید برای كار بر روی نقاط باتلاقی بسیار مناسب است. معمولاً در این نقاط نیاز به حمل و نقل مصالح زیادی وجود دارد ولی به علت كیفیت نامطلوب خاک، این امر تنها با تحمل مشقات و هزینه سرسام آور امكان پذیر است. شبكههای ژئوگرید بدلیل وجود دریچه، حركت یكنواخت آب را نسبت به سطح خود تنظیم نموده و سكوی محكمی برای جاگیری و استقرار مصالح و مواد پر كننده فراهم میآورند. این عمل بخصوص در نقاط باتلاقی باعث كاهش قابل توجه نشست شده و پیوستگی لازم مصالح را برای پیشرفت عملیات ممكن مینماید.
استفاده از ژئوگرید در زمینهای باتلاقی دارای مزایای دیگری نیز است كه از آن جمله میتوان به جلوگیری از تغییرات سطحی زمین در موقعیتهای مختلف اشاره كرد. بكارگیری ژئوگرید در این زمینها باعث یك دست كردن زمینآن مناطق و استفاده بهینهتر از این زمینها میشود. اگر احداث خطوطی مثل راه آهن، جاده ماشین رو و از این دست موارد در مناطق باتلاقی الزامی باشد، بهترین روش برای احداث چنین خطوطی، استفاده از ژئوگریدهای مناسب برای این موارد است.
كاربرد ژئوگریدها در خاكریزها، آب بندها و ساخت سازههای مهار كننده
كنترل سیلاب و حفاظت از رودخانهها در برابر فرسایش
اكثر آبراههها شامل قسمتهایی نظیر سازههای كنترل كننده از قبیل آب بند، آبر یز، حوضچههای آرامش هستند كه تمامی آنها را میتوان با استفاده از گابیونهای ساخته شده از ژئوگرید به بهترین نحو طراحی كرد. عمر زیاد این محصولات و سهولت كار با آنها از فواید استفاده در این گونه موارد است. استفاده از ژئوگرید در ساخت گابیونهای لولهای نیز به عنوان روشی آسان و مؤثر در جلوگیری از فرسایش بستر رودخانهها شناخته شده است.
احداث دیوار ساحلی
با استفاده از گابیونهای پلیمری میتوان انواع دیوارهای ساحلی را طراحی و اجرا نمود. از خصوصیت این دیوارها سهولت نصب، استحكام فوق العاده و هزینه بسیار ناچیز نسبت به سایر روشها است. گابیونهای پلیمری كه بخش روكش آنها از ژئوگرید است كمك زیادی به جلوگیری از فرسایش قسمتهای ساحلی میكند و استفاده از لایههای ژئوگرید كه محتوی سنگدانههای درشت هستند به عنوان بهترین روش در جلوگیری از فرسایش ساحلی در بین كلیه روشهای حفاظت از سواحل در نظر گرفته میشود.
كاربرد ژئوگرید در زهكشی و لاینینگ
یك نوع خاص از شبكه پلیمری (ژئوگرید) در ز هكشی زونهای خاكی و سنگی تحت گرادیانهای مختلف كاربرد داشته و با توجه به هندسه مناسب آن، قابل كاركرد در سازههای مختلف از جمله تونلها، ترانشهها و كانالهای زهكش است. از جمله پروژههای مهم اجرا شده با استفاده از محصولات این در ایران میتوان به زهكشی پشت دیوارهای حائل در مصلی بزرگ تهران، زهكشی سطوح سنگر بندی شده در تونل كندوان و چندین پروژه دیگر اشاره كرد.
از كاربردهای دیگر ژئوگرید میتوان به استفاده از آنها در دیوارههای نگهدارنده تونلها و معادن اشاره كرد كه تحت عنوان لاینینگ قابل شناسایی هستند. در عمل لاینینگ معمولاً از دو روش برای نگهداری و ایمنی در برابر ریزش دیوارهها استفاده میكنند. در یك روش از بتن با یك ضخامت مشخص و معمولاً ضخیم استفاده میكنند و در روش دیگر كه قابلاطمیانتر و با صرفهتر است (البته بسته به شرایط پروژه) از بتن مسلح با ضخامت كمتر استفاده میشود. معمولاً سازه مسلح بتن از جنس میلگرد است كه ژئوگرید به دلیل برتریهایی كه نسبت به میلگرد دارد میتواند جایگزین خوبی در این زمینه باشد.
كاربرد ژئوگرید در مسلح كردن دیوارهای گچی و سیمانی
توری زیر گچی جهت مسلح كردن اندودهای گچی و سیمانی در دیوارهها، سقفها و ستونها كاربرد داشته و با توجه به انعطاف پذیری و دوام آن، مزایای اقتصادی و فنی فراوانی به همراه دارد. این شبكهها همچنین جهت مسلح نمودن پانلهای پیش ساخته گچی استفاده شده و در محل اتصال دیوارهای پیشساخته به كف و سقف، عمل اندود نمودن را تسهیل و باعث ایجاد درگیری و یكپارچگی بیشتر میشود.
توری زیر گچی جایگزین مناسب توری مرغی فلزی بوده و بدون زنگ زدگی و خوردگی، خواص اولیه خود را در محل حفظ نموده و باعث افزایش یكنواخت مقاومت میشود. توری زیر گچی در عرض ۸۴ سانتیمتر و به شكل رول ۱۰۰۰ متری تولید میشود.
كاربرد ژئوگرید در مسلح كردن خاک
تقویت زیرسازی
ژئوگریدها میتوانند مشكلاتی را كه احداث سازههای سنگین و خاكریزها روی خاک های ضعیف دارند، بدون نیاز به شمع كوبی و یا عملیات خاكبرداری یا خاكریزی (جایگزینی مصالح نامقاوم با مصالح مقاوم و دانه درشت) حل نمایند. این عمل با قرارگیری لایههای ژئوگرید بر روی خاک سست و لابه لای آن در فواصل مناسبی كه سطوح گسیختگی را قطع مینماید میسر میشود.
همچنین میتوان خاكریز را بر روی یک صندوقچه پر از مواد دانه درشت كه به كمك شبكههای پلیمری ساخته شده باشد احداث نمود. با این كار ضمن تقویت زیر ساخت خاكریز، عمل زهكشی بخوبی انجام پذیر بوده و از پدیده نشست نامتقارن كه سبب وارد
شدن صدمات زیادی به پیهاست، بنحو قابل توجهی كاسته میشود.
كاربرد ژئوگرید در حفاظت عایق سولهها و حریم ایمنی اسكلت فلزی ساختمانها
انواع شبكههای پلیمری جهت حفاظت از عایقهای سقف سولهها، انبارها، سالنهای تولید، سالنهای ورزشی و غیره جایگزین مناسبی برای توری فلزی هستند. شبكههای پلیمری بادشكن به خوبی باعث كاهش سرعت باد، بدون ایجاد تلاطم تا حدود ۶۰ % میشود و علاوه بر حصار بادشكن به عنوان حریم ایمنی اسكلت فلزی ساختمانها استفاده و كاربرد وسیعی یافته است. شبكههای فوق، زیبا، ضد زنگ، قابل شستشو و در رنگهای مختلف تولید شده و در برابر اشعه خورشید و مواد شیمیایی مقاوم هستند.
كاربرد ژئوگرید در پوشش كف و قطعات بتنی
به لحاظ سبك بودن شبكههای ژئوگرید و مقاوم بودن آنها در برابر عوامل خورنده، میتوان شبكهها را نزدیک به سطح بتن در عملیات مستمر قالب بندی استفاده و نصب نمود. این عمل سبب استحكام بتن و كنترل ترک خوردگی در بتن میشود.
مزایای استفاده از ژئوگرید در بتن
- مسلح كردن بتن
- نیاز به حداقل پوشش بتن
- مقرون به صرفه بودن نسبت به مصالح مشابه نظیر آرماتور
- مصونیت كامل در برابر كلیه عوامل خورنده موجود در آب كه عامل از بین رفتن آرماتور است.
- قابلیت نصب سریع و آسان
كاربرد ژئوگرید در كانالهای انتقال آب و تونلها
یكی از روشهای مقرون به صرفه در ساخت كانالهای بتنی آب و فاضلاب، استفاده از تركیب شبكههای ژئو گرید و شاتكریت سیمان است. مقاومت شیمیایی شبكهها در برابر مواد خورنده موجود در آب كه میتوانند بداخل بتن نفوذ كنند از جمله ویژگیهای مهمی است كه قابلیت شبكهها را در اینگونه موارد نشان میدهد.
خصوصیت مهم دیگر این شبكهها، مقاومت كششی فوق العاده زیاد، وزن كم و انعطاف پذیری مناسب آنهاست كه كار با آنها را بسیار آسان مینماید. از این شبكهها در پایداری اولیه سطوح تونلهای متروی تهران نیز استفاده شده است.
كاربرد ژئوگرید در بتن
در مورد كاربرد ژئوگرید در بتن ریزی میتوان گفت، امتیازاتی از قبیل مقاومت كششی زیاد، مقاومت در برابر خوردگی و جذب و توزیع تنش، استفاده از این شبكهها را در بتن مقرون به صرفه مینماید. نفوذ رطوبت به داخل بتن هیچ گونه تأثیر منفی بر روی شبكه نداشته و بدین ترتیب میتوان از ضخامت پوشش بتنی به نحو قابل ملاحظهای كاست.
سیستم ژئوگرید در اتصال با بلوکهای بتنی
این سیستم در ایجاد دیوارههای حائل كاربرد فراوانی دارد و نوع و شكل ساختهای مورد استفاده در این روش بسیار متنوع است. در پشت این بلوكها از خاك استفاده میشود و هر كدام از این بلوكها توسط راههای متنوعی به هم اتصال داده میشوند. این سیستم حتی ممكن است برای پروژههای زهكشی نیز مورد استفاده قرار گیرد. اتصال پوشش قسمت پشتی این بلوكها توسط فشار هیدرولیكی انجام میشود.
كاربرد ژئوگرید در احیاء اراضی ساحلی
یكی از موارد مهم استفاده از شبكههای ژئوگرید احیاء اراضی و بازیافت زمین از دریا است. این عملیات به منظور پیسازی جهت احداث سازه یا دیواره دریایی و حفاظت سواحل و تثبیت اراضی ساحلی امكان پذیر است.
كاربرد ژئوگرید در زیر سازی جادهها و معابر
یكی از مهمترین عوامل موثر در طراحی و ساخت مسیرهایی كه از زمینهای سست عبور میكنند، تقویت و تثبیت بستر راه (Subgrade) است كه در صورت عدم دسترسی به بستر مناسب، روسازی راه (Pavement) نیز به تدریج از بین خواهد رفت.
بدین منظور میتوان از شبكههای در حد فاصل بستر (Subgrade) و زیر اساس (Subbase) استفاده نمود كه بدلیل مشخصات فنی مناسب این شبكهها، توزیع بارهای ترافیكی بر روی بستر بهتر صورت پذیرفته و موجب جلوگیری از نشستهای موضعی و نامتقارن میشود.
از عمدهترین محاسن استفاده از ژئوگریدها در زیر سازی آسفالت و جلوگیری از پدیده فرورفتگی سریع آسفالت (Rutting) است كه در اثر بار ترافیكی زیاد و بخصوص عبور وسایل نقلیه سنگین ایجاد میشود. همچنین كاربرد این شبكهها از پدیده شایع و مخرب دیگری بنام ترک خوردگی (Reflection Cracking) به طول کامل ممانعت میکند.
امتیازات ژئوگرید جهت ارائه پی پایدار
- از فرار مصالح Subgrade و تداخل Subbase و Subgrade جلوگیری مینمایند
- با توزیع یكنواخت بار بر روی سطح وسیع خود نشست را به حداقل میرساند
- ضمن افزایش مقاومت كششی به كمك اصطكاك بین شبكه و خاك، به مقاومت برشی خاك نیز میافزاید.
- به علت شكل مشبك خود سبب كاهش و حذف فشار آب منفذی میشود.
كاربرد ژئوگرید در تقویت زیرسازی راه آهن و فرودگاه
با استفاده از ژئوگرید ضمن احداث سریع و مطمئن خطوط راه آهن در زمینهای سست و ضعیف، نگهداری از این مسیرها ارزانتر و بسیار آسانتر است. مرمت زیر سازی خطوط راه آهن یا یكی از متداولترین عملیات سیستم راه آهن هر كشور است كه سالیانه مخارج عمدهای را به خود اختصاص میدهد. به كمك شبكههای ژئوگرید مصالح مربوط به زیر سازی در شبكه قفل شده و ضمن بالابردن ظرفیت باربری زیر اساس و كاهش هزینههای نگهداری آن، از بروز مشكلاتی نظیر نشست نامتقارن جلوگیری میشود.
مزایای استفاده از شبكه ژئوگرید در پروژههای احداث و نگهداری خطوط راه آهن
- بالابردن ظرفیت باربری قطارها
- افزایش سرعت قطار
- كاهش هزینهای نگهداری زیر اساس خط راه آهن
- آسایش و امنیت بیشتر مسافران
- افزایش عمر مفید خطوط راه آهن
تقویت آسفالت به كمک ژئوگرید های نتلون
با استفاده از شبكههای ژئوگرید میتوان ضمن افزایش عمر آسفالت به میزان چند برابر، از بروز عوارضی مانند خستگی زودرس، ترك خوردگی و موج افتادگی در آسفالت جلوگیری به عمل آورد. این شبكهها با داشتن مقاومت كششی زیاد میتوانند كمبود مقاومت كششی آسفالت را تا حد مطلوبی جبران نموده و نهایتاً تغییر شكل آن در نتیجه اعمال بارهای دینامیكی مداوم را كاهش دهند. از این ژئوگرید میتوان در روشهای ترمیم آسفالت در نقاطی كه پدیدههای موضعی مخرب وجود دارند نیز استفاده نمود.
كاربرد ژئوگرید در پایدار سازی دیوارهای سنگی
از ژئوگریدها برای حفاظت و پایدار سازی و جلوگیری از سقوط سنگهای دیوارهای سنگی مشرف به جادهها نیز استفاده میشود. ژئوگریدهای دو سویه (دومحوره) از جنس پلی اتیلن جهت پایدارسازی شیبهای سنگی استفاده میشود. ژئوگرید دومحوره باعث بالا رفتنخصوصیات كششی آنها میشود. ژئوگرید با مقاومت كششی و مدول بالا، باعث مقاومت فوق العادهای در برابر خرابیهای ساختاری و محیطی میشود. استفاده از این نوع ژئوگرید یك ضمانت طولانی مدت را ایجاد میكند.
ژئوگریدهای دو سویه (دو محوره) چند لایهای
این دسته از ژئوگریدها یک تركیب از پلی پروپلینها هستند كه از تركیب تعداد معینی لایه كه بیشتر از جنس ژئوگرید است، تشكیل شدهاند. این نوع از ژئوگرید دارای مقاومتهای متفاوت و قابل تغییری برای استفاده در پروژههای مختلف است. نوع استاندارد از این دسته دارای ۵ لایه با انعطاف پذیری بالا و وزن كم است. تركیب تعدادی لایه با یكدیگر برای تشكیل یك نوع ژئوگرید میتواند اثر زیادی بر روی بالا بردن مقاومت آن داشته باشد.
این نوع از ژئوگرید به دلیل خصوصیات ویژهای كه دارند، برای مناطقی كه مقاومت بالایی احتیاج است یا مقاطعی كه امكان ایجاد حفره در آنها وجود دارد مثل خاكهای كارستی، مناطق معدنی یا مناطق یخ زده بسیار كاربرد دارد. از كاربردهای دیگر این نوع ژئوگرید میتوان به استفاده آن در مسیرها و جادههای سنگفرشی و غیر سنگفرشی اشاره كرد. همچنین این نوع ژئوگرید در مسیر خطوط راه آهن و فرودگاهها و مناطق با بارگذاری بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
استخر کشاورزی
امروزه با پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی با موضوعی به نام محدودیت منابع آب مواجه هستیم، از این سو نحوه مدیریت منابع آب موضوعی اجتناب ناپذیر می باشد .
در حوزه کشاورزی با توجه به اینکه فواصل مصرف آب متغیر است یعنی میزان مصرف آب در یک فصل بیشتر از فصل دیگری هست و از سوی دیگر وجود روان آب ها در فصل هایی که مورد نیاز کشاورزی نیست و به وفور در اثر بارش باران و غیره وجود دارد لزوم احداث استخر ذخیره آب در حوزه کشاورزی بیش از پیش مطرح می گردد .
با ایجاد استخر ذخیره آب میتوان منابع آبی را که در فصل های مختلف قابل ذخیره هست را در این مخازن که با نام استخر ذخیره آب کشاورزی شناخته میشود ذخیره نمود تا در زمان های مورد نیاز بر اساس نوع کشت و سیستم های آبیاری موجود مورد استفاده قرار گیرد.
در طراحی استخرهای کشاورزی ضرورت توجه به هدر رفت آب موضوع بسیار مهم است که در زمان طراحی و انتخاب مصالح عایق استخر کشاورزی باید به دقت هر چه تمام مد نظر گرفته شود.
نحوه ساخت استخر کشاورزی
به منظور ساخت استخر ذخیره آب نکات ذیل مطرح می گردد
1-اولین نکته در طراحی و ساخت استخر کشاورزی با ورق ژئوممبران ،تحقيق درباره منبع هاي ورودي سيال به مخرن ذخیره آب می باشد.
سرچشمه هاي قابل استفاده جهت استفاده در استخر ذخیره آب كشاورزی شامل:
الف: آب هاي زير زميني
ب: بارندگي هاي فصلي
ج: رودها
د: قنات
ه: سيل
چ: ساير موارد مربوط به نزولات آسماني
نظر به چگونگي تامين آب استخرهاي ذخيره كشاورزي با ورق ژئوممبران و در دسترس بودن كدام يك از موارد اشاره شده در بالا توجه به نكات ذيل در طراحي استخر ذخير آب با ورق ژئوممبران داراي اهميت ميباشد.
- مسافت منبع آب مورد نظر با استخر ذخيره آب كشاورزي با ورق ژئوممبران
- اختلاف سطح زمين دراين خصوص لازم است محل انتخاب احداث استخر ذخيره آب كشاورزي با ورق ژئوممبران در پايين دست باشد.
- روش مورد نظر درخصوص چگونگي ورود وخروج آب از استخر ذخيره آب كشاورزي با ورق ژئوممبران
حال با در نظر گرفتن جمع موارد اشاره شده مي توان محل احداث استخر ذخيره آب كشاورزي با ورق ژئوممبران را انتخاب كرد در صورت انتخاب بهينه پايين ترين هزينه را جهت تامين آب وخروج آب از استخر ذخير آب كشاورزي با ورق ژئوممبران خواهيم داشت
2- طراحي هندسه مخزن و محاسبات ابعادي استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران
یکی از ویژگی های استفاده از ورق ژئوممبران برای عایق بندی استخر ذخیره آب کشاورزی انعطاف پذیری خوب ژئوممبران میباشد، به عبارتی فرم پذيري مناسب ورق ژئوممبران باعث مي شود هيچ گونه محدوديتي در روش طراحي مخزن نداشته باشيم.
استفاده از عایق ژئوممبران جهت عایق استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران در مورادي كه طراحي براساس روش گود برداري مي باشد و يا در روش هاي كه به صورت دو جزيي مي باشد يعني گود برداري همراه با خاك ريزي جهت افزايش ارتفاع مخزن هيچ گونه محدوديتي ندارد، اما چنانچه در طراحی و احداث استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران رعایت دقیق استانداردهای بین المللی مورد نظر کارفرما باشد لازم است شیب دیواره های استخر بین 45 تا 70 درجه باشد و همچنین تراکم خاک حداقل بین 75 تا 90 درصد باشد و در نحوه طراحی استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران حداقل اتصالات به سطح ورق انجام شود.
3- پیاده کردن ابعاد استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران روی زمین
اولین گام در اجرا، پیاده کردن نقشه استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران بر روی زمین است. پس از محاسبه حجم و سایر موارد که در بخش های قبلی ذکر شد هم اینک مرحله اجرا پلان تهیه شده است
در این مرحله باید محل احداث استخر بر روی زمین تعیین گردد و این کار معمولا با روش هاي مختلف نشانه گذاري از جمله ميخ كوبي ، استفاده از پودر هاي رنگي بر روي زمين انجام مي گردد.
عملیات خاکی احداث استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران
- خاکبرداری محل تعیین شده بر روی زمین با دیواره های شیب دار (شیب دیواره ها بر اساس نقشه ساخته می شود)
- حفر کانال و ترانشه دور استخر جهت مهار نمودن عایق ژئوممبران.
- حفر کانال لوله خروج آب در استخر (صورتی که در طراحی ،خروجی آب به وسیله لوله گذاری از درون استخر پیش بینی شده باشد).
- در صورتی که سیستم خروج آب به وسیله لولههایی در کف استخر پیش بینی شده باشد حتما لازم است جنس لولهها از پلی اتیلن باشد.
مزایای استفاده از ورق ژئوممبران در ساخت استخر کشاورزی
- استفاده از ورق ژئوممبران جهت احداث استخرهای ذخبره آب کشاورزی نسبت به سایر مصالح (سنگ ، آجر ، سیمان) تا 30 درصد ارزانتر می باشد.
- در صورت استفاده از ورق ژئوممبران نسبت به سایر مصالح با کاهش قابل توجهی در زمان عایق بندی مواجه هستیم به طوری که در صورت استفاده از ورق ژئوممبران امکان عایق بندی روزانه تا حدود 1000 الی 1500 متر می باشد.
- از دیگر مزایای استفاده از ورق ژئوممبران نسبت به سایر مصالح، نفوذ ناپذیری ورق ژئوممبران می باشد که در این صورت مخزن کاملا عایق داریم.
- بر اساس نتایج آزمایشگاهی نتایج حاصله در خصوص میزان نفوذناپذیری آب از ورق ژئوممبران پلی اتیلنی عدد 11- 10 می باشد که در هیچ یک از روش های عایق بندی به چنین عددی نمی رسیم.
- مقاومت بالای ورق ژئوممبران نسبت به سایر مصالح در برابر عوامل محیطی مانند نور آفتاب ،یخ زدگی و …..
- مقاومت بالا در برابر عوامل بیولوژیکی (خزه و جلبک) که به هیچ عنوان خزه به سطح و بدنه ژئوممبران نمی چسبد.
- مقاومت مناسب نسبت ساير عایق ها در رويارويي با عوامل بيولوژيكي ماننده رويش خزه و جلبک مي باشد كه اين عوامل باعث مي گردد كه جلبک به سطح عايق نچسبد.
معایب احداث استخرهای بتنی نسبت به استخرهایی با عایق ژئوممبران
- هزینه بالای تامین مصالح شن و سیمان
- هزینه بالا برای قالب بندی و بتن ریزی
- مدت زمان اجرای پروژه در مقایسه با پروژه هایی که با استفاده از ورق ژئوممبران عایق بندی می شود
- نشتی آب با کوچکترین نشست
- با عواملی همچون پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی ، زمین دچار نشست شده و بدنه و کف استخرهای سیمانی ترک می خورد که بروز چنین واقعه طبیعی موجب هدر رفت قابل توجه آب ذخیره شده در استخر می شود.
کاربردهای احداث استخر کشاورزی
در لغت نامه دهخدا معنی استخر با عناوینی چون آبگیر ، تالاب آمده است ولیکن اساسا هر گاه تفاوت بین دبی آب در جریان و دبی خروجی را داشته باشیم و یا اینکه در برخی از زمان ها منابع آب داشته باشیم ولی در آن زمان نیاز به آب نداشته باشیم لازم است مخزنی جهت نگهداشت آب ایجاد کنیم تا در حالت بهینه امکان استفاده از آب فراهم شود .از طرف دیگر در برخی از مواقع با توجه به احداث سیستم آبیاری تحت فشار در شروع ایستگاه نیازمند آب با دبی بالا هستیم که از جمله کاربردهای احداث استخر کشاورزی جهت سیستم های آبیاری تحت فشار می باشد.
از دیگر کاربردهای احداث استخر کشاورزی جهت پرورش ماهی و آبزیان می باشد که پرورش ماهی در استخرهایی که با عایق ژئوممبران ایجاد شده باشد به مراتب راندمان بالاتری نسبت به مخازن بتنی دارد.
کاربرد دیگر احداث استخر کشاورزی در مواردی است که آب در دسترس ،نیازمند به سیستم تصفیه جهت کنترل پی اچ و دیگر پارامتر های آب می باشد که با احداث دو مخزن ذخیره آب در جهت نگهداری آب تصفیه شده و در مخزن دیگر حفظ پساب ایجاد شده جهت تصفیه آب به منظور جلوگیری از تخریب محیط زیست استفاده می شود.
استفاده از ورق ژئوممبران در ساخت مخازن ذخیره آب کاربردهای متنوع دیگری دارد به عنوان مثال مخزن نگهداری انواع اسید ،مخازن مربوط به حوضچه های آرامش و دیگر مخازنی که به عنوان های مختلف وظیفه نگهداری انواع مختلفی از سیالات را دارد.
نحوه محاسبه حجم استخر کشاورزی
بعد از مطالعه و بررسي منابع قابل استفاده در استخر ذخيره آب با ورق ژئوممبران و محاسبه بيشترين ميزان آب ورودي به استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران و مدت زمان ورود آب به استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران حجم کل آب جهت ذخیره سازی در استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران را محاسبه می نماییم.
نكته قابل توجه ديگر در محاسبه استخر ذخيره آب با ورق ژئوممبران كاربري هاي مورد انتظار مي باشد كه چنانچه هدف از احداث استخر ضمن ذخيره آب امكان پرورش آبزيان هم باشد لازم است متناسب با میزان ماهی و سایر آبزیان لازم است حجم استخر ذخیره آب کشاورزی با ورق ژئوممبران را افزایش داد.
قیمت ورق استخر کشاورزی
امروزه چنانچه قصد احداث استخر کشاورزی داشته باشیم یکی از مواردی که در وحله اول مشغول آن می شویم بررسی قیمت ورق استخر کشاورزی هست. با کمی جستجو در بین تامین کنندگان ورق استخر کشاورزی تفاوت های مختلفی در اعلام قیمت ورق استخر کشاورزی یافت میشود ولی براستی علل اصلی این تفاوت در اعلام قیمت ورق استخر کشاورزی در کجاست ؟
در اینجا هر چند کوتاه به عوامل موثر در قیمت ورق استخر کشاورزی می پردازیم .
در مرحله اول لازم است به این مرحله از انتخاب برسیم که محصول کدام تولید کننده ورق ژئوممبران مورد انتخاب ما هست و پس از آن در صدد یافتن مناسبترین قیمت ورق استخر کشاورزی شویم .
این که عوامل موثر در انتخاب نوع و سازنده ورق ژئوممبران چه پارامترهایی هست را در فرصت دیگر بیان خواهیم نمود اما یکی از مواردی که در یافتن پایین ترین نرخ قیمت ورق استخر کشاورزی هست مراجعه به نمایندگی رسمی آن شرکت تولید کننده هست چرا که در صورت مراجعه به افراد تامین کننده نامعتبر ممکن است که با قیمت بالاتری ورق استخر کشاورزی را تامین کنیم و یا اینکه کالای ژئوممبران غیر اصلیل را تامین کنیم.
پس از انتخاب شرکت سازنده ورق ژئوممبران و آشنایی با عوامل تامین کننده و ارائه دهنده خدمات این شرکت نوبت توافق بر قیمت ورق استخر کشاورزی می باشد که هر چه زمان خرید ها با فاصله کمتری نسبت به پایان سال باشد با توجه به زمان اوج مصرف کالای ژئوممبران امکان تامین پایین ترین قیمت ورق استخر کشاورزی ممکن است .
هزینه ساخت استخر کشاورزی
از جمله مواردی که در هزینه ساخت استخر کشاورزی تاثیر گذار هست انتخاب روش ساخت استخر کشاورزی است .امروزه پایین ترین هزینه ساخت استخر کشاورزی مربوط به استفاده از مصالح ژئوممبران و ژئوتکستایل نسبت به سایر مصالح مانند سیمان و سنگ می باشد .
امروزه باید به این نکته توجه داشت که هزینه ساخت استخر کشاورزی شامل مواردی چون انتخاب زمین مناسب ، خاک برداری و هزینه خرید عایق ژئوممبران می باشد که چنانچه هزینه ساخت استخر کشاورزی را به عوامل موثر آن تقسیم کنیم شامل
- زمین
- خاک برداری و انتقال مصالح
- عایق ژئوممبران
همانگونه که مشخص هست در هر شرایطی هزینه تامین زمین و خاک برداری و انتقال مصالح (در شرایط یکسان ) متغیرهای خاص خود را دارد.
آن چیزی که نقش اساسی در کاربرد و بهینه سازی همه هزینههای ساخت استخر کشاورزی است تامین ورق ژئوممبران می باشد چرا که شما هر نوع ورق ژئوممبرانی را انتخاب نمایید هزینه ساخت استخر کشاورزی برای شما در قیمت خاک برداری و ….. ثابت است ولی چنانچه در بخش انتخاب نوع ورق حساسیت های انتخاب کیفی ترین ورق ژئوممبران را نداشته باشیم سایر هزینه ها بر باد رفته به عبارتی کل هزینه ساخت استخر کشاورزی را هدر دادهایم. بنابراین اصلی ترین بخش در موضوع ساخت استخر کشاورزی و بحث هزینه ساخت استخر کشاورزی انتخاب ورق ژئوممبران و قیمت ورق ژئوممبران و صد البته کیفیت ورق ژئوممبران هست .