الکتروپمپ

الکتروپمپ چیست؟

الکتروپمپ مجموعه ای از الکتروموتور (عامل محرکه) وپمپ بوده که نقش جابجایی و یا ایجاد فشار در سیالات را ایفا می نماید.

پمپ، وسیله مکانیکی است که انرژی مکانیکی، را به سیال منتقل نموده و فشار آن را بالا می برد تا این فشار پمپ چاه برای غلبه بر اصطکاک‌های سیال با بدنه لوله، شیرآلات، دیواره کانال، … مصرف شود وسیال تعمیرالکترو پمپ شناور به محل مورد نظر منتقل شود. همواره نیاز به جابه‌جایی مایعات علی‌الخصوص آب از دغدغه‌های مهم بشر از قدیم الایام بوده است. اختراع پیچ ارشمیدس جهت انتقال آب از رودخانه به زمینهای کشاورزی اطراف اولین پاسخ به این دغدغه بوده و انواع تلاشها برای طراحی و ساخت وسیله مکانیکی تعمیرالکترو پمپ شناور جهت انتقال مایعات از آن پس پمپ چاه صورت گرفته است.

اجزای تشکیل دهنده الکترو پمپ:

قسمت‌های اساسی یک الکتروپمپ گریز از مرکز عبارتند از:

الکتروموتور: که شامل قسمت الکتریکی پمپ است.
کوپلینگ یا هم محور سازی :که متصل کننده الکترومتر به شافت (محور) پمپ است.
محفظه یاتاقان: که محل قرار گیری برینگها می‌باشد.
مکانیکال سیل: که محل آب بندی پمپ و جدا کننده سیال پمپاژ شده و قسمت مکانیکی پمپ است.
پره‌های پمپ: که با توجه به نوع کاربرد دارای انواع گوناگون هستند.
دو جزء اصلی پمپ‌ها، پروانه و تیغه آن و حلزونی پمپ هستند.
پروانه: نقش پروانه‌ها درالکترو پمپ گریز از مرکز تأمین انرژی لازم برای سیال می‌باشد. در پمپ‌ها دو نوع پروانه پایه‌ای وجود دارند:
مارپیچی
توربینی

 راهنمای انتخاب الکتروپمپ:

یکی از اولین تصمیمات درطراحی یک سیستم انتخاب ارتفاع و دبی می باشد تا بتوانیم اندازه پمپ را تعیین کنیم. انتخاب ابعاد لوله نیز موثر می باشد. یکی دیگر از راههای انتخاب پمپ نوع سیال است به طور مثال:
o آیا حامل ذرات جامد می باشد؟
o اگر چنین می باشد اندازه و درصد آنها چیست؟
o آیا مایع ویسکوز است ؟
o ویسکوزیته آن چقدر است؟
o فشار بخارآب چقدر است؟
o آیا درمقابل درجه حرارت حساس است.
o آیا ساینده است؟
در نتیجه باید موارد زیر را جهت حداقل تعمیرالکترو پمپ شناور اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب الگمپ سانتریفوژ مناسب فرایند، مورد رسیدگی قرار داد تا سرویس مورد نظر درخواست شود. مایعی که باید پمپ شود.
1. دبی مورد نیاز
2. ارتفاع کلی دینامیک
3. ارتفاع مکشی مثبت خالص در دسترس
4. درجه حرارت بهره برداری
5. چگالی مخصوص
6. طبیعت مایع

انواع پمپ های چاه آب

پمپ های شناور

(Submersible pump)

پمپ های مستغرق، از متداولترین انواع پمپ های مورد استفاده جهت پمپاژ آب چاه هستند. این تجهیزات معمولاً در چاه های حفاری شده مورد استفاده قرار گرفته و دارای یک پمپ و یک الکتروموتور متصل به آن می باشند. قطر این پمپ ها معمولاً حدود 3.5 اینچ و طول آنها حدوداً بین 2 تا 3 فوت خواهد بود. این پمپ ها در داخل چاه و زیر سطح آب قرار داده می شوند (شکل - 1). پمپ های مستغرق معمولاً در چاه های با قطر بالای 4 اینچ مورد استفاده قرار می گیرند. البته برخی از انواع این پمپ ها در چاه های با قطر 3 اینچ هم قابلیت نصب دارند.

جت پمپ

(Jet Pump)

جت پمپ ها معمولاً در چاه های با قطر 3 اینچ و کمتر از آن مورد استفاده قرار می گیرند. جت پمپ ها معمولاً روی زمین، مستقیماً روی چاه و یا با فاصله ای از بالای چاه و در موتورخانه نصب شده و توسط سیستم لوله کشی به داخل چاه متصل می شوند. جت پمپ ها معمولاً دارای فشار و جریان کمتری نسبت به پمپ های مستغرق هستند. نحوه عملکرد جت پمپ ها بر اساس عبور جریان آب از یک لوله "ونتوری" (Venturi) است. لوله ونتوری، یک لوله باریک مخلوطی شکل است که با توجه به افزایش سرعت سیال عبوری از آن، باعث کاهش فشار و ایجاد مکش می شود. از این مکش ایجاد شده می توان برای کشیدن آب چاه به داخل پمپ و ارسال آن برای نقطه مصرف مد نظر استفاده نمود.

اگر جت پمپ، برای چاه با سطح آب کمتر از 25 فوت از سطح زمین مورد استفاده قرار گیرد، لوله ونتوری در داخل خود پمپ تعبیه می شود. اما برای عمق های بیشتر، مکان قرارگیری لوله ونتوری (یا جت) را گاهی در داخل آب چاه در نظر می گیرند.

نحوه و چیدمان قرارگیری جت پمپ برای چاه آب، دو الگوی کلی دارد:

- نوع دولوله ای (Two Pipe)

- نوع Packer

در جت پمپ مدل دو لوله ای، لوله فشار (برای ایجاد مکش در پمپ) و لوله مکش پمپ هر دو بصورت جداگانه در داخل چاه قرار داده می شوند. این در حالی است که در مدل Packer، تنها لوله مکش در داخل حلقه چاه قرار داشته و مایع محصور بین جداره بیرونی لوله مکش و جدار داخلی حلقه چاه، نقش لوله فشار را ایفا می کند. در این مدل، لوله مکش قرار گرفته شده در داخل چاه توسط یک وسیله مخصوص لاستیکی و یا چرمی، به جداره چاه کاملاً آب بندی می شود. این وسیله آب بندی، Packer نام دارد.

یکی دیگر از وسایل مهمی که در انتهای لوله مکش پمپ های جت در چاه های عمیق مورد استفاده قرار می گیرد، Foot Valve نام دارد. این وسیله، در واقع یک شیر یکطرفه است که در زمان روشن بودن و عملکرد پمپ چاه، امکان وارد شدن آب را به داخل لوله مکش پمپ داده و در حالتی که پمپ خاموش است، کاملاً بسته شده و اجازه ورود آب را نداده و از برگشت آب به چاه نیز جلوگیری می کند. علاوه بر این، حفره هایی در مسیر ورودی آب در Foot Valve قرار دارد که باعث می شود از ورود ذرات شن و ماسه به همراه آب به داخل سیستم پمپاژ جلوگیری شود.

نکته ای که می بایست به آن توجه شود این است که بخش قابل توجهی از سیستم پمپاژ جت پمپ، تحت مکش کار می کند. ضمناً در مواردیکه پمپ با فاصله از چاه نصب شده است، لوله مکش معمولاً دفنی کار می شود. در این حالت و در صورت وجود نشتی در لوله  مکش، احتمال ورود آلودگی به آب بسیار زیاد خواهد بود. به همین دلیل، در برخی مناطق استانداردهایی وجود دارد که الزام می کنند لوله های مکش دفنی، می بایست حتماً در داخل یک لوله بیرونی تحت فشار قرار داده شوند.

پمپ های توربینی

(Turbine Pumps)

پمپ های توربینی معمولاًبرای چاه های شهری، صنعتی و کشاورزی که نیاز به ظرفیت آبدهی بالایی دارند، مورد استفاده قرار می گیرند. موتور این پمپ ها، روی چاه قرار گرفته و شفت توربین، وارد آب داخل چاه می شود. پره های توربینی نصب شده در بخش پایینی شفت، باعث مکش و سپس تخلیه آب به بیرون از چاه می شود.

پمپ سیلندری

(Cylinder Pumps)

پمپ های سیلندری، برای استفاده در تلمبه های چاه دستی و آسیابی مورد استفاده قرار می گیرند که البته اخیراً به صورت گسترده ای با جت پمپ ها و پمپ های مستغرق جایگزین شده اند. پمپ های سیلندری شامل یک قطعه سیلندری متصل به شفت هستند که با حرکت شفت به بالا و پایین، باعث حرکت و راندن آب به خارج چاه می شوند.